ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Ә. Қастеев атындағы ҚР Мемлекеттік өнер музейі SAMSUNG компаниясының қолдауымен «Қазақстан өнерінің 100 жауһары» жобасын ұсынады.
Ауқымды көрме мен керемет сыйлық басылым қазақстандық көрнекті өнер шеберлерінің жауһарларын – Қазақстанның жетекші өнер музейі коллекциясындағы кескіндеме, графика және мүсінді қамтиды. SAMSUNG компаниясы бірегей өнім – The Frame теледидарын және оның өнер туындыларын насихаттау мүмкіндіктерін көрсетеді.
Көрменің вернисажы және «Қазақстан өнерінің 100 жауһары» альбомының тұсаукесері 2022 жылғы 14 желтоқсанда сағат 16.00-де Ә. Қастеев атындағы ҚР МӨМ-де өтеді.
90 жылға жуық тарихы бар Ә.Қастеев атындағы Қазақстан Республикасы Мемлекеттік өнер музейінде бірегей коллекция жинақталған. Қазақстанның өнер классиктерінің – графиктердің, суретшілердің, мүсіншілердің бейнелеу өнерінің үздік үлгілері еліміздің көркем мұрасының алтын қорына жатады. Музей коллекциясының 100 жауһары осы альбомға енгізіліп, көрмеге қойылып, ХХ ғасырдың басында пайда болған сәтінен бастап осы уақытқа дейінгі қазақстандық бейнелеу өнерінің ең лайықты туындыларын, негізгі есімдерін, эволюциясын ұсынады.
Кітап пен экспозицияның құрылымы Қазақстанның кескіндеме, графика және мүсінінің танымал жауһарларын бейнелейтін үш негізгі бөлімнен тұрады. Әр блокта суретшілердің ұрпақтар сабақтастығы және дәуірдің, уақыттың, тарихтың негізгі тенденциялары көрініс табады. Әрбір туынды музей жинағының және жалпы қазақстандық мәдениеттің танымал бренді болып табылады.
Кескіндеме бөлімін Қазақстанда жаңа бейнелеудің пайда болуының бастауында тұрған есімдер – Николай Хлудов және оның шәкірті, Қазақ ұлтының тұңғыш суретшісі Әбілхан Қастеев ашады. Суретшілер табиғат пен көшпенділердің күнделікті өмірінің көз алдындағы және жүрекке жақын суреттерін бейнелейді.
1950 жылдары ұлттық көркемсурет мектебінің дамуының жаңа кезеңін Мәскеудің және Ленинградтың жоғары оқу орындарында көркемдік білім алған шеберлер: Қанафия Тельжанов, Молдахмет Кенбаев, Айша Ғалымбаева, Әубәкір Исмаилов, Сабур Мамбеев, Гүлфайрус Имаилова ұсынады. Академиялық білім беру базасы олардың шығармашылығында танымал авторлық стильмен және шындықтың поэтикалық бейнесін жасаудағы кескіндеменің колористикалық байлығымен біріктірілді. Адам мен табиғаттың байланысы-суретшілердің осы буынының негізгі лейтмотиві.
Алпысыншы жылдардағы суретшілердің шығармашылығындағы реализмді жаңа бейнелеу алмастырды. Олар шындықты эпикалық белгіге дейін көтере алды, символдық бейнелі ойлауға қозғалыс векторын анықтады. Экспозицияда осы ұрпақтың көшбасшысы Салихитдин Айтбаевтың, сондай – ақ көрнекті шеберлер-Шаймардан Сариев, Ария Школьный, Әбдірашит Сыдыханов, Тоқболат Тоғысбаевтың туындылары қойылған. Күнделікті өмір көріністері жаңа формальды тәсілдер мен ашық түсті комбинацияларды қолдануда өзекті сипатқа ие болды.
1970-80 жылдардағы ұрпақ өз кейіпкерлерінің тәжірибесі мен сезімдеріне қалам тартып, адамның тарихтағы рөлін, қоғамдағы жаһандық өзгерістерді көркемдік құралдармен жеткізеді. Амандос Ақанаев, Камил Муллашев, Мағауия Аманжолов уақыт пен өзі туралы эпикалық картиналар жасайды. Дулат Әлиев пен Ғани Баянов өз кейіпкерлерінің әлемін лирикалық түрде, етене жақыннан бейнелейді. Ерболат Төлепбай мен Бексейіт Түлкиев қазіргі заман тақырыбындағы философиялық және драмалық масштабты ұсынады. Кенжебай Дүйсенбаев пен Жаңатай Шарденов кескіндемеде түсті пластикалық эксперименттерді қолданған.
1990-2000 жылдар кезеңі Тәуелсіз Қазақстанның өнерін бейнелейді. Жаңа жарқын есімдер, соның ішінде, Бақыт Бапишев, Асқар Есдәулет, Андрей Нода, Марат Бекеев, Вячеслав Люй-Ко отандық өнерге шығармашылық ізденістер, эксперименттер мен бейнелеу құралдарын енгізді. Рустам Халфиннің көркемдік және теориялық жаңалықтары Қазақстандық contemporary art-тың дамуына айтарлықтай әсер етеді. Көзқарастардың, стильдердің, әдістердің және көркем тілдің барынша алуан түрлілігімен ұсынылған барлық шығармалар біртұтас ерекшелікке ие – олар өзінің авторлық стилі арқылы адам мен ғарыштың әмбебап үйлесімділігінің маңызды көрінісін іздейді.
Қазақстан графикасы құрамы бойынша Қазақстан өнер топтамасының ең көп тараған бөлімі болып табылады және техникалық тәсілдер мен шексіз алуан түрлі мүмкіндіктер арасында өзіндік және баспа түрін қамтиды. Макум Кисамединов, Исатай Исабаев, Евгений Сидоркин, Борис Пак, Альберт Гурьев, Валентин Антощенко-Оленев, Қадырбек Каметов және тағы басқалардың шығармалары көшпенділердің өмірі туралы эпикалық әңгімеге айналып, жасаушылардың көркемдік данышпандығының арқасында заманға сай оқылады. Көрнекті акварель шеберлері - Үкі Әжиев пен Павел Сальцманның еңбегі зор, олардың туындылары заңды түрде Қазақстанның көркем мұрасының қазынасына енген.
Қазақстанның мүсіні алуан түрлі материалдармен ұсынылған. Шамотпен, металмен, ағашпен, таспен жұмыс істей отырып, әр шебер көркемдік бейнені жасауда техниканың мәнерлі мүмкіндіктерін ашады. Қазақстандық мүсіннің эволюциясы есте қаларлық көркем портреттік бейнелерді көрсетуде реализмнен авангардтық ізденістерге дейін шексіз стилистикалық бағыттарды көрсетеді. Жобада Хакімжан Наурызбаев, Исаак Иткинд, Төлеген Досмағамбетов, Асқар Есенбаев, Вагиф Рахманов, Еркін Мергенов және т.б. Қазақстанның көрнекті мүсіншілерінің бірнеше ұрпағы ұсынылған.
SAMSUNG компаниясының қолдауымен жүзеге асырылған альбомның тұсаукесері мен көрменің ауқымды жобасы Қазақстанның өнер классиктерінің 100 жауһарын қамтиды. Іс-шара Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне орай ұйымдастырылған және музей коллекциясының мақтанышы мен еліміздің көркем мұрасының үздік үлгілерін ұсына отырып, қазақстандық өнердің жоғары жетістіктерін ұсынады.
Куратор - Катерина Резникова, өнертану кандидаты
