Заманауи өнер мұражайы, саябақ аймағы, креативті кварталы мен балет театры бой көтеретін шығармашылық хаб қала тұрғындары мен оның қонақтарының сүйікті мекеніне айналады. Жобаның тұсаукесері Қала күні аясында өтті.
Қала әкімі Бақытжан Сағынтаев аталған жобамен танысты. Бірегей қоғамдық кеңістік, яғни мегаполис тұрғындары үшін саябақ аймағы мен рекреация орнын құру мегаполисті "Жасыл қала" ретінде дамытудың жалпы тұжырымдамасына сәйкес келеді. Қолданыстағы жасыл қор қалпына келтіріліп, болашақта бой көтеретін саябақ абаттандырылып, ондағы аймақты көркейту үшін жасыл желек отырғызылады. Бұл жерден 1,5 км радиуста Әл-Фараби мен Назарбаев даңғылдарының қиылысында саябақ аймағы жоқтың қасы.
Almaty Museum of Arts заманауи өнер мұражайы осы кеңістіктегі басым бағыттардың бірі болады.
Сәулетшілердің басты мақсаты – әр түрлі өнер көрмелері үшін кеңістік құру және Алматының жаңа архитектуралық көрікті жерін құру болатын. Жоба бойынша мұражай таулар мен қаланы бейнелейтін L-тәрізді екі қиылысатын ғимараттан тұрады. Яғни, ішкі жабық кеңістік құрылады. Ол кеңістік Н. Назарбаев даңғылынан мұражайға негізгі кіреберіс пен жаңа балет театрының кіреберісі арасындағы байланысты қалыптастырады. Тау шатқалына ұқсайтын бұл кеңістік мұражайдың негізгі "күре тамыры" болады.
Жалпы ауданы 10 мың шаршы метрден асатын ғимаратта уақытша және тұрақты экспозицияларға арналған залдар, кітапхана, театр қойылымдары мен концерттерге арналған алаң, балалар мен ересектерге арналған білім беру бағдарламаларын өткізуге арналған залдар, кафе, мейрамхана, дәрісханалар мен өнер туындыларының кәсіби қоймасы орналасады.
Көрме залдары әлемдік музейлердің барлық талаптарына сай болады. Бұл Алматыда олардың көрмелерін қабылдауға мүмкіндік береді. Мысалы, уақытша көрмелер залының ауданы 1 000 шаршы метрге, ал төбесінің биіктігі 12 метрге тең болады. Бұл монументалды экспонаттар қоюға мүмкіндік береді.
Меценат Нұрлан Смағұлов қаржыландыратын мұражайдың құрылысы 2021 жылдың қараша айында басталады. Ал оның ашылуы 2023 жылға жоспарланған. Мұражай экспозициясының негізін XX ғасырдағы қазақстандық және әлемдік өнер туындылары меценаттың жеке коллекциясынан алады.
«Біз көпшілік қауымға Орталық Азия, халықаралық суретшілердің жұмыстарымен танысуға және заманауи өнерді насихаттауға мүмкіндік беретін мұражай саламыз. Бақытжан Сағынтаевқа, әкімдікке қолдау көрсеткені үшін алғыс айтқым келеді», – деді Н. Смағұлов.
Заманауи өнер мұражайы және саябақ аймағымен қатар креативті индустрияны дамыту бойынша жобалар іске асырылатын креативті тоқсанға шығу көзделген. Мұнда арт-галереяларға, fashion-бюролар, қолөнершілердің маркетплейстеріне, шеберлік-сыныбын өткізу орындарына, креативті индустриялардың өнімдері мен қызметтерін ілгерілетуге арналған іс-шараларға және басқа да креативті кеңістіктерге арналған резиденциялар орналасатын болады.
Презентацияға танымал сәулетшілер мен дизайнерлер, өнертанушылар мен мәдениет қайраткерлері қатысты. Олардың қатарында мұражай кураторы, өнертанушы Меруерт Қалиева, сәулетші, дизайнер Жанна Спонер, «Еуразиялық мәдени альянстың» кураторы Ольга Веселова, сәулетші, Urban Forum Kazakhstan негізін қалаушы Әсел Есжанова, Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер мұражайының кураторы Екатерина Резникова, блогер Бейбіт Әлібеков, сәулетші Нұрлан Камитов, ландшафтық сәулетші Нелли Лаптева, ландшафтық сәулетші Татьяна Антоненко, сондай-ақ креативті индустриялар мен шығармашылық кәсіпкерлер кеңесінің мүшелері қатысты.
Сәулетші, Urban Forum Kazakhstan негізін қалаушы Әсел Ержанова мегаполистің үйлесімді дамуының маңызды компоненті ретінде жобаның экологиялығын атап өтті.
«Біз бүкіл Қазақстан бойынша жобалармен айналысамыз, бірақ Алматы – біздің сүйікті қаламыз. Бұл мегаполиске қажет заманауи өнердің жақсы жобасы. Мұнда құрылыс процесінде жоғары экологиялық стандарттар қолданылатын болады, ал бұл өте маңызды. Экологиялық тренділер қолға алынды, бұл керемет. Жаяу жүргіншілер жолы бар, жасыл аймақтар Ботаника бағымен және Тұңғыш Президент саябағымен үйлесім тапқан, жасыл белдеудің ауқымы сақталған», - деп өз пікірімен бөлісті А. Ержанова.
«Еуразиялық мәдени альянстың» кураторы Ольга Веселова жаңа шығармашылық кеңістік құрылатын өнер саласы өкілдерінің пікірін білдірді.
«Бізде жаңа заманауи өнер мұражайының және оны Алматыдағы лайықты орында болатынына өте қуаныштымын. Біз Орта Азиядағы осындай жобаны жасаған алғашқылардың бірі боламыз. Қазіргі заманғы өнермен айналысатын көркем қоғамдастықтың атынан қала мен меценаттарға жоба үшін үлкен ризашылығымды білдіремін», - деп атап өтті О. Веселова.
Қазақстанның көгалдандыру қауымдастығының президенті Татьяна Антоненко шығармашылық квартал паркінің жобасын әзірлеуге және оны сарапшы ретінде іске асыру ісіне қатысуға дайын екендігін білдірді.
«Мен барлығымызды Алматы қаласының күнімен құттықтаймын және ландшафт қауымдастығының өкілі ретінде мен сауатты пейзаждар жасау үшін дизайнерлік кезеңде сарапшылар қауымдастығын құруға назар аударғым келді», - деді Т. Антоненко.
Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, суретші Байтұрсын Уморбеков қала динамикалық түрде дамып, өсіп келе жатқандықтан, жобаның өте қажет екенін атап өтті.
«Мен суретшілерге арналған осындай мерекенің Алматы қаласының күні ұйымдастырылғанына өте қуаныштымын. Қала өсуде және дамуда, оған жаңа шығармашылық кеңістіктер қажет. Бүгін мен Алматыда алаңдардың қалай қалпына келтірілгенін көрдім, Абай атындағы ҚҰОБТ жанында және Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы атындағы субұрқақтар ашылып жатыр. Яғни, қала тарихы қалпына келтіріліп, сақталуда. Сонымен бірге қалада саябақтар мен шығармашылық аудандар құрылуда. Шығармашылық бағытты дамыту үшін қалаға осындай серпінді жобалар қажет, бұл мұнда тұратын шығармашылық адамдардың үлкен күші. Олардың құрметті әртістерді ұмытпайтыны және бейнелеу өнері саласындағы жас ұрпаққа жол беруі қуантады», - деп пікірімен бөлісті Б. Уморбеков.
Айта кетсек, Алматыда бірқатар креативті кеңістіктер салынуда. Almaty Creative стратегиясын іске асыру аясында 2020 жылдың желтоқсан айында Алатау ауданында Alatau Creative Hub ашылды. Хабта коворкинг-кеңістік, балаларға арналған 25 тегін шығармашылық үйірме, шеберлік сабақтарына арналған алаң бар. Жыл басынан бері келушілердің жалпы саны 100 мыңнан астам адамды құрады. Medeu Creative Hub музыкалық өнеріне баса назар аудара отырып, жастар орталығын ашу жоспарлануда. Креативті индустриялар жобаларын іске асыру үшін алаң құрылатын DEPO Evolution Park құрылысы жалғасуда.
