Мұндай мақсатты Өңірлік коммуникациялар қызметінің брифингінде Алматы қаласы Жастар саясаты басқармасы басшысының міндетін уақытша атқарушы Әзиз Қажденбек айтты.
Спикердің мәліметінше, Алматы қаласында 14 пен 35 жас аралығындағы 682 мыңнан астам жас (тұрғындардың жалпы санының 32%) тұрады, оның ішінде 421,6 мыңы – жұмыс істейтін жастар, 277 мыңы – ЖОО мен колледж студенттері (150 мыңға жуығы тіркелмеген), 81 мыңға жуығы – жоғары сынып оқушылары, 47,8 мыңы - NEET-жастары (7,4%).
Әзиз Қажденбек олардың ведомствосы үш нақты бағыт бойынша жұмыс жүргізіп жатқанын хабарлады. Бұл - оқыту және жұмысқа орналастыру, арнайы инфрақұрылым құру, сондай-ақ NEET-жастарын мәдени, спорттық, танымдық іс-шараларға тарту.
Біріншіден, Алматы қаласын дамытудың 2025 жылға дейінгі бағдарламасын іске асыру шеңберінде әзірленген «жастардың дамуы мен өзін-өзі жүзеге асыруы үшін тең мүмкіндіктер жасау» Жол картасына сәйкес жыл сайын кемінде 10 мың жасты оқыту және жұмысқа орналастыру көзделген.
«Біз жоғары оқу орындарын, колледждерді және ірі компанияларды тарта отырып, жаңа кешенді тәсілді қолдандық. ХедХантер.kz, ОЛХ.kz, Найми.kz платформа деректерін талдау негізінде өзекті мамандықтар бойынша қысқа мерзімді 30 оқыту курсы іске қосылды (сату жөніндегі менеджер, мобилограф, SMM-менеджер, графикалық дизайнер, таргетолог, гид, курьер және т.б.). «Бір терезе» қағидаты бойынша қысқа мерзімді оқыту орталығын құру жастарға бюрократиялық сатылардан өтуді жеңілдетті және жұмысқа орналасқандардың үлесін арттыруға мүмкіндік берді", - деді Ә.Қажденбек.
Жыл басынан бері 6,3 мың адам оқытылды, оның ішінде 4,2 мың адам жұмысқа орналасып, тағылымдамадан өтуде, ал 2,1 мың әлі де жұмыс іздеуде. Тағы 1 мыңға жуық адам жұмысқа қабылданады деп күтілуде. Биылғы қазан айының екінші онкүндігінде өзекті мамандықтар бойынша қосымша 10 курс іске қосылады, ол шамамен 3 мыңнан астам жасты қамтымақ.
Бүгінгі таңда курстарды цифрландыру жұмыстары жүргізілуде. Жыл соңына дейін барлық курстардан онлайн өтуге болады, бұл алдағы жылдары жастарды оқытуға бюджет қаражатын үнемдеуге мүмкіндік береді.
Тағы бір жаңашылдық - «Jobfair365» жұмыспен қамту платформасымен бірлесіп, «Jasalmaty.kz» порталын құру. Платформаның басқа ұқсас құралдардан ерекшелігі - бұл ақысыз негізде жұмыс іздеп қана қоймай, сонымен қатар сертификат алу арқылы қысқа мерзімді курстардан өту мүмкіндігі. Біріктірілген бұл бастама жұмысқа орналасу және оқу процесін айтарлықтай жеңілдетпек. Оған 3,7 мың бос жұмыс орны енгізілді және 1,5 мың жұмыс беруші тіркелді.
«Ақпан айында біз қалалық Мансап орталығын аштық. Егер бұрын мансап орталықтары әр оқу орнында бөлек жұмыс істесе, қазір олар біріктірілген, ол бір алаңда жұмыс берушілермен, жұмыспен қамту орталықтарымен және басқа құрылымдармен іс-әрекетті үйлестіруге мүмкіндік береді. Жыл басынан бері қала аудандарында 26 мың адамды, оның ішінде NEET-жастарды қамтыған мансап күндері өткізілді», - деп жалғастырды Ә. Қажденбек.
Жеке бастамалар аясында ШОБ субъектілері 20,8 мыңнан астам жасты, оның ішінде NEET-жастарын жұмысқа орналастырды.
Сондай-ақ, кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба іске асырылуда, 6,5 мың жас жұмысқа орналастырылды, оның ішінде NEET жастары да бар. Сонымен қатар, «Жасыл ел» жобасы аясында 2,1 мың жас жұмысқа орналастырылды. Осылайша, жыл басынан бері NEET-жастарын қосқанда барлығы 27,4 мың жас жұмыспен қамтылды.
Екіншіден, жол картасын іске асыру аясында жыл соңына дейін 8 жастар комунити-орталығы іске қосылады.
2025 жылдың соңына дейін олардың саны 16-ға дейін жеткізіледі.
Болашақта орталықтар тартымды орынға айналады, NEET санатымен жұмысты жаңа деңгейге шығарады, олардың жеке есебін жүргізуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, қазір «Оңай» картасының базасында коммуналдық орталықтардың резиденттері үшін клубтық карточкалық жүйені іске қосу бойынша келіссөздер жүргізілуде. Карта көлікке, қоғамдық тамақтануға, спорттық және мәдени инфрақұрылымды пайдалануға және т. б. жеңілдіктер береді.
Спикердің айтуынша, бүгінде Алмалы ауданында «Depo» коммуналдық орталығы жұмыс істейді. Ағымдағы жылдың қараша айында 5 нысан (Жетісу, Түрксіб, Әуезов, Наурызбай, Бостандық аудандары) және 2 нысан (Алатау, Медеу аудандары) ағымдағы жылдың желтоқсан айында ашылады деп жоспарлануда.
Сондай-ақ, қалада бос уақытты пайдалы қамтамасыз етуге, қосымша дағдыларды қалыптастыруға, кәсіптік бағдарлауға және жастарда тәуелділіктің алдын алуға бағытталған 100 бос уақыт өткізу орталығы жұмыс істейді, бұл жеке әлеуетті қалыптастыру мен одан ары дамытуға мүмкіндік береді. 2023 жылы 100 бос уақыт өткізу орталықтарының 34-ін жаңғырту жоспарлануда. Бүгінгі күні жұмыстар басталды, оларды биылғы желтоқсан айында аяқтау жоспарлануда.
Үшіншіден, жыл сайын 1000-нан астам мәдени, спорттық және т.б. іс-шаралар өткізіледі. Егер бұрын олар жастардың жалпы санына бағдарланған болса, қазір біз NEET-жастарға тікелей бағытталған іс-шараларды іске қостық. Мысалы, «Dúisenbilik Sport» (футбол және үстел теннисі) жобасы аясында жыл басынан бері қаланың 40 базарынан 1,5 мың адам қамтылды.
«Youth Nomads» жобасы аясында сол санаттағы жастар арасында ұлттық спорт түрлері бойынша жарыстар өткізіледі. Жоспарлы қамту-шамамен 10 мың адам.
Жоғарыда аталған шаралар кешені Алматы қаласындағы NEET жастарының үлесін 2023 жылдың І жартыжылдығында 8,3% - дан (53,8 мың) 7,4% - ға (47,8 мың) дейін төмендетуге мүмкіндік берді, ал ағымдағы жылдың соңына қарай 6,5% - ға дейін, 2025 жылдың соңына қарай 5,2% - ға дейін және 2030 жылдың соңына қарай 4% - ға дейін қысқарту жоспарланып отыр.
